MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (…) Mahkemesi

SAYISI : 2012/119 E., 2013/238 K.

KARAR : Davanın kısmen kabulü

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Erdek Belediye Başkanlığında sigortalı olarak çalışmakta iken bir başka Kuruma gönderildiğini; ancak davalı tarafça fazla çalışma, hafta tatili, … … ve genel tatil, ikramiye, odun kömür, deri mont, yazlık kışlık kıyafet, yıllık izin ve sendikal ikramiye alacaklarının ödenmediğini iddia ederek bu alacakların davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının toplu … sözleşmelerine dayanarak istemiş olduğu deri mont, odun, kömür, yazlık kışlık kıyafet taleplerinin değerlerinin çok yüksek olduğunu, sendika ikramiyesi, izin alacağı, fazla çalışma alacağı ile … … ve genel tatil ile hafta tatili ücreti alacağı söz konusu olmadığını, talep etmiş olduğu alacaklarda faizin başlangıç tarihinin dava tarihi olması gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.

III. MAHKEME KARARI

Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı işçinin fazla çalışma, hafta tatili ücreti, … … ve genel tatil ücreti, devlet ikramiyesi, deri mont, yazlık kışlık giyecek ve odun kömür alacaklarına hak kazandığı; … sözleşmesi feshedilmeksizin geçiş yapıldığı anlaşıldığından yıllık izin alacağının reddi gerektiği, yine performansa dayalı sendikal ikramiye talebi bakımından performansını değerlendirecek heyetin kurulmadığı ve bu hususta objektif bir veri olmadığı, dolayısıyla bu talebin reddi gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davalı vekili; davacının fazla çalışma, hafta tatili ile … … ve genel tatil alacağının bulunmadığını, davacı ile menfaat birliği içinde bulunan davacı tanıklarının beyanına göre karar verilmesinin hatalı olduğunu belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe

Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, davacının fazla çalışma, hafta tatili ile … … ve genel tatil ücreti alacaklarının ispat ve hesaplanmasına ilişkindir.

İlgili Hukuk

6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 … Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.

4857 … … Kanunu’nun 41, 44, 46, 47, 63 ve 68 inci maddeleri.

Değerlendirme

Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.

Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda, tarafların tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.

İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirâzı kaydının bulunması hâlinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirâzı kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı hâlde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda ise işçinin ihtirâzı kayıt ileri sürmesi beklenemeyeceğinden, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının her türlü delil ile ispatı mümkündür.

Fazla çalışmanın yazılı delil ya da tanıkla ispatı imkân dâhilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.

Aynı ispat kuralları, hafta tatili ile … … ve genel tatil günlerindeki çalışmalar bakımından da geçerlidir.

Çalışma sürelerinin ispatı noktasında işverene karşı dava açan tanıkların beyanlarına ihtiyatla yaklaşılması gerekir. Fazla çalışma, hafta tatili ile … … ve genel tatil ücreti alacaklarının ispatında salt davacı ile menfaat birliği içinde olan tanık beyanlarıyla sonuca gidilemez. Bununla birlikte başkaca delil ya da olgularla desteklenmesi durumunda davalıya karşı davası olan tanık beyanlarına itibar edilmelidir. Bu çerçevede; işin ve işyerinin özellikleri, davalı tanıklarının anlatımları, … müfettişinin düzenlediği tutanak veya raporlar ve aynı çalışma dönemi ile ilgili olarak söz konusu alacakların varlığına ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararları gibi hususlar başkaca delil ya da olgular olarak değerlendirilebilir.

Somut uyuşmazlıkta davacı vekili dava dilekçesinde; çalışma şekli, günlük ve haftalık çalışma süresi, hangi hafta tatili ile … … ve genel tatil günlerinde çalıştığına dair herhangi bir beyanda bulunmamıştır.

Mahkemece dinlenen davacı tanıklarından A.O.Z.; “…mesai saatleri normalda sabah 8 akşam 5 ti ancak mesai bitimine doğru bir arızalı araç geldiğinde … bitmeden ayrılamazlardı, hafta sonları ve bayramlarda ihtiyaç duyulduğunda çalışırlardı, bayramlarda diğer birimlerdeki çöp toplama v.s araçlar faaliyette bulunduğundan olası arızaların giderilmesi için bir nöbetçi … kademede bırakılırdı. Hafta sonları ve bayramlarda sürekli çalışma durumları yoktu, fazla mesaiye kaldıkları da olurdu” şeklinde, diğer davacı tanığı M.Ö. ise “…sabah 8-akşam 5 saatleri arasında çalışırdık, aynı birimde olmamıza rağmen davacı araçların tamir işinde görevli idi, ihtiyaç duyulduğunda ve çağrıldığımızda hafta sonu ve bayramlarda çalıştığımız olurdu, hafta sonları ve bayramlarda da çalışırdı” şeklinde beyanda bulunmuşlardır.

Hükme esas alınan bilirkişi raporunda; davacının haftanın 7 günü günde 8 saat çalıştığı ve toplu … sözleşmesi gereği haftada 40 saati aşan 16 saat fazla çalışması olduğu, davacının tüm … … ve genel tatil günlerinde de çalıştığı kabul edilmiş ve aynı zamanda cumartesi ve pazar günleri için de hafta tatili alacağı hesaplanmıştır.

Mahkemece bilirkişi raporu doğrultusunda sözü edilen alacaklar hüküm altına alınmış ise de; varılan sonuç dosya kapsamına uygun düşmemiştir. Şöyle ki dinlenen davacı tanıklarının davacının arızalı araç geldiğinde çalıştığını beyan ettikleri, ancak arızalı aracın hangi sıklıkla geldiğine ilişkin hesaplamaya esas bir beyanda bulunmadıkları anlaşılmaktadır. İspat yükünün davacıda olduğu ve dava dilekçesi dâhil dosya kapsamı dikkate alındığında; yöntemince ispatlanamayan fazla çalışma, hafta tatili ile … … ve genel tatil ücreti alacaklarının reddi yerine hüküm altına alınması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

V. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,

03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.